جاذب اکسیژن برای نگهداری کره

یکی از روش‌های جدید افزایش ماندگاری مواد غذایی محصولی به نام جاذب اکسیژن می‌باشد. این تکنولوژی ابتدا در ژاپن و بعد در آمریکا و استرالیا مورد استفاده قرار گرفته و به تازگی در ایران نیز تولید می‌شود.

کاربرد جاذب اکسیژن شامل گستره‌ی وسیعی از مواد غذایی می‌گردد و در این مقاله اثر جاذب بر کیفیت نگهداری کره را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

ارزیابی اثر بخشی سیستم جاذب اکسیژن در ظروف نگهداری کره

با توجه به مصرف بالای لبنیات در ایران، باید برای حفظ عطر و طعم و رنگ آن ها و همچنین جلوگیری از کاهش ارزش تغذیه‌ای آن‌ها برنامه ریزی نمود و از روش‌های جدید نگهداری مواد غذایی استفاده کرد.

یکی از انواع بسیار رایج لبنیات در جهان و به خصوص در ایران، کره می‌باشد.

در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که کره چیست، چه انواعی دارد و چرا جاذب اکسیژن می‌تواند در نگهداری کره مورد استفاده قرار گیرد؟

کره در اصل چربی است که از خامه ی شیر یا دوغ می‌گیرند.  کره امولوسیون آب در چربی است که بعد از پاستوریزه کردن خامه با استفاده از حرکات مکانیکی دستگاه‌های کره زن به دست می‌آید.

آیا کره جزو لبنیات است ؟

بله، کره همان چربی شیر است که از هم زدن خامه حاصل شده و جزو لبنیات محسوب می‌شود. کره از منابع مهم انرژی و ویتامین A است و معمولاً در وعده صبحانه مصرف می‌شود. همچنین در زیست‌شناسی در گروه لیپید‌ها قرار می‌گیرد.

کره گیاهی یا لبنی؟

به کره‌ای که از روغن گیاهی تهیه می‌شود، مارگارین می‌گویند. مارگارین خواص ظاهری و فیزیکی مشابه با کره لبنی دارد ولی پایه اصلی آن شیر نبوده و اغلب از انواع روغن‌های نباتی چون ذرت، آفتابگردان، سویا و کتان به همراه برخی افزودنی‌ها تهیه می‌شود.

مارگارین فاقد ویتامین‌های موجود در پنیر یا کره حیوانی بوده و از لحاظ املاحی چون آهن، روی و مس فقیر است. البته این کره خواص تغذیه‌ای روغن‌های گیاهی را داراست ولی به دلیل فرآیندهای حرارتی تا حدود زیادی از ریزمغذی‌هایش کاسته می‌شود وبه همین دلیل برای آن که این محصول را از نظر تغذیه‌ای مشابه کره لبنی کنند با افزودن ویتامین‌هایی چون A و D آن را غنی و با افزودن طعم دهنده و مواد رنگی، طعم و مزه مخصوص کره را در آن ایجاد می‌کنند.

جاذب اکسیژن: روشی عالی برای حذف اکسیژن از ظروف کره و افزایش ماندگاری

کره یکی از مواد غذایی است که حتما باید در فریزر نگهداری شود و تنها در صورت مصرف می توان آن را در یخچال قرار داد. اگر کره را مدت کوتاهی در دمای محیط و در معرض هوا قرار دهید، ممکن است عطر و طعم خود را از دست بدهد.

هنگامی که کره در محیط قرار می‌گیرد، با اکسیژن هوا واکنش می‌دهد. به طور کلی اکسیژن می‌تواند اثر معکوسی بر کیفیت بعضی غذاها بگذارد که این موضوع منجر به کوتاه‌تر شدن عمر مفید آن‌ها می گردد.

 

چرا استفاده از جاذب اکسیژن برای نگهداری کره مناسب است؟

اکسیژن یکی از عوامل اصلی فساد مواد غذایی است.

اکسیژن علت اصلی برخی از فرآیندها و واکنش‌های شیمیایی ناخواسته در مواد غذایی مانند رنسید شدن چربی‌ها و غذاهای پرچرب (رنسید شدن به معنای ایجاد بوی تند و طعم نامناسب مواد غذایی چربی‌دار بر اثر اکسیدشدن می‌باشد) و تغییر رنگ غذاهای خاص (مانند محصولات گوشتی، گیاهان دارویی، چای، سبزیجات خشک شده و …) می‌باشد و همچنین باعث از دست رفتن ریز مغذی‌هایی که به اکسیژن حساس هستند(برای مثال ویتامین C، ویتامین E و β-carotene و …) می‌شود.

در کنار این تغییرات، اکسیژن باعث رشد و گسترش کپک‌ها و قارچ‌ها و باکتری‌های هوازی می‌شود.

به منظور کنترل نمودن میزان غلظت اکسیژن ضروری است که از مواد غذایی بسته‌بندی شده محافظت کرد. تکنولوژی‌های مختلفی به منظور خارج نمودن اکسیژن از بسته‌بندی مورد استفاده قرار گرفته اند که در این بین سه روش مهم به شرح زیر هستند:

۱- بسته بندی به روش وکیوم Vacuum Packaging

۲- بسته بندی به شیوه تمسفر اصلاح شده یا modified atmosphere packaging یا MAP

۳- جاذب‌های اکسیژن

مزایای استفاده از جاذب اکسیژن در مطالعات علمی

برخی تحقیقات نشان می دهد که روش‌های MAP و جاذب‌های اکسیژن نسبت به روش وکیوم در حذف میزان اکسیژن موجود در مواد غذایی بسته‌بندی شده مانند مغز‌های آجیل، محصولات گوشتی، محصولات قنادی، پنیر، قهوه، ماهی، پاستا، آبمیوه و سبزیجات و … بهتر عمل کرده اند.

در مطالعه‌ای که در سال 2006 انجام شد (Pastorelli, 2006)، جاذب‌های اکسیژن برای نگهداری فندق مورد استفاده قرار گرفتند که نتایج رضایت بخشی حاصل شد و محتوای اکسیژن داخل بسته‌بندی در نمونه‌هایی که با جاذب اکسیژن قرار داده شده بودند تا سطح ۰.۰۰۱٪ کاهش داده شد؛ در حالی که در نمونه‌های بدون سیستم فعال جاذب اکسیژن میزان  O2 به ۱۸٪ می‌رسید.

پاسکال، وینستون و دیگران نیز نتایج قابل اطمینانی در استفاده از جاذب‌های اکسیژن برای نگهداری و حفاظت از نان ذرت مکزیکی (ترتیلا) کسب کردند.

جاذب‌های اکسیژن همچنین کارایی و اثر بخشی بالایی در پیشگیری از تغییر رنگ گوشت گاو از خود نشان دادند.

موهان، راویشنکر و اسرینی واساگوپال یکی دیگر از کاربردهای تکنولوژی جاذب‌های اکسیژن را برای بهبود طول عمر مفید استیک‌های گربه ماهی (Pangasius sutchi) گزارش کردند. با وجود این سیستم فعال، میزان اکسیژن موجود در داخل بسته‌بندی به طور محسوسی کاهش داده شد و در نتیجه طول عمر مفید محصولات به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت.

 

در مطالعه‌ی پیش رو آزمایشی طراحی شد تا میزان اثر بخشی جاذب‌های اکسیژن در کاهش و یا حذف اکسیژن موجود در داخل ظروف نگهداری کره تعیین گردد.

در ادامه، شکل‌های (a, b) کره بسته بندی شده در ظروف و  (c) در قابل چرخش و (d) در غیر قابل چرخش را نشان می دهد. این ظروف به این دلیل که کره به خاطر ترکیبات چربی اش به اکسیداسیون حساس است، برای نگهداری کره طراحی شده اند.

شکل ۱) (a, b) کره بسته بندی شده در ظروف و  (c) در قابل چرخش و (d) در غیر قابل چرخش 

 

 

شکل ۲) بررسی آزمایش اثر بخشی جاذب های اکسیژن در حذف اکسیژن موجود در ظروف کره با استفاده از برچسب ها (a) و ساشه ها (b).

 

دو سری آزمایش به منظور بررسی جاذب‌های اکسیژن مختلف، یکی از نوع لیبل‌های چسبنده و دیگری از نوع ساشه‌های جاذب اکسیژن انجام گرفت.

تجهیزات

درآزمون‌های فوق الذکر، اکسیژن موجود با استفاده از دستگاه تشخیص گاز PBI Dansensor Check Mate 9900 O2/CO2 (Ringsted, Denmark) اندازه‌گیری می‌گردد. نمونه‌گیری از طریق وارد کردن سوزن دستگاه تشخیص گاز به جداره لفاف، امکان پذیر می شود (Septa 20 MM TFE/SIL 0.130 FOR 20 mm SEAL) . این اندازه‌گیری غلظت اکسیژن موجود در فضای خالی بسته‌بندی در هر ساعت یکبار انجام می گیرد.

 

گرماسنجی افتراقی در این آزمون

گزارش منحنی گرماسنجی در واحد DSC گزارش شده است که با کمک از تجهیزات Mettler Toledo، تحت شرایط افزایش دمای 10 درجه سانتی گراد در هر دقیقه تا دمای 300 درجه در یک فضای اتمسفری اشباع از گاز نیتروژن، صورت گرفته است. وزن پلیمر در یک بازه دمایی 25 تا 300 درجه سانتی گراد، 10 میلی‌گرم بود.

 

طیف‌سنجی با اشعه مادون قرمز به روش فوریه (FTIR)

این روش که به اختصار ( FTIR) نام دارد با تجهیزات Shimadzu انجام شده است. نمونه هایی که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند به روش انعکاس کاهشی ATR)-FTIR) با تمرکز روی طیف های 4000 تا 650 سانتی‌متر به توان منفی یک بود.

 

نرخ عبور گاز اکسیژن (OTR)

نرخ عبور گاز اکسیژن به روش ASTM D3985:2010 اندازه‌گیری شد. روش اجرایی استاندارد به این شکل بود که میزان عبور گاز اکسیژن یک ورقه از فیلم پلاستیکی با کمک از یک حسگر کولومتری در دستگاه OX-TRAN 2/21MH اندازه‌گیری شد(نرخ عبور گاز اکسیژن با چهار درجه دمایی مورد ارزیابی و گزارش قرار می‌گیرد).

شرایط آموزن به این شرح بود:

نمونه: قسمت صاف و صیقلی در قابل تنظیم و قسمت صاف و صیقلی در غیر قابل تنظیم دمای آزمون: 10 ، 20 ، 23 ، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد با رطوبت نسبی صفر درصد؛ فشار : 760 میلی متر جیوه؛ نمونه گاز درجریان ساخته شده از هوا شامل 21درصد اکسیژن با رطوبت نسبی صفر؛ اندازه نمونه مورد آزمایش : 5 سانتی متر مربع.

نمودارها و نتایج بدست آمده از آزمایش

در ابتدا، درهای پلاستیکی که در آزمایش مورد استفاده قرار گرفتند، با استفاده از شاخص های DSC و FTIR توصیف شدند. شکل سوم منحنی‌های DSC بدست آمده برای هر دو نوع در را نشان می دهد (درهای قابل چرخش و درهای غیر‌قابل چرخش).

همانگونه که در شکل سوم مشاهده می‌شود، نقطه‌ی ذوب اول و دوم  ۱۰۲ و ۱۲۵ درجه ی سلسیوس است که مربوط به پلی‌اتیلن می باشد( پلی اتیلن با چگالی متفاوت) و نقطه ی ذوب سوم ۱۶۴ درجه سلسیوس است که مربوط به پلی‌پروپیلن می باشد.

در شکل سوم قسمت b، تنها یک نقطه ی ذوب در ۱۰۹ درجه ی سلسیوس مشاهده شد که مربوط به PE بود.

شکل ۳) (a) اندازه گیری شاخص DSC برای در قابل چرخش و  (b) اندازه گیری شاخص DSC برای در غیر قابل چرخش

 

 

 آنالیز ATR-FTIR در شکل چهار، به ترتیب پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن به عنوان در پلاستیکی برای سرپوش تنظیم پذیر و پلی اتیلن به عنوان در پلاستیکی برای سرپوش غیر قابل تنظیم را تایید می‌کند.

به عنوان مثال، برای پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن، باندها در نواحی حدودی 2950 cm−1 به متیل و گروه‌های متیلن مربوط می‌شوند.

همچنین روکش قوطی بوسیله‌ی شاخص ATR-FTIR مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت و طیف‌ها (طول موج‌های) بدست آمده نشان داد که قوطی‌ها می‌توانند با روکشی از جنس اپوکسی (چسب پلاستیکی) پوشانیده شوند.

محدوده‌ی نقطه‌ی 3050 cm−1 مربوط به کشش C–H از حلقه اپوکسی است.

شکل ۴) (a) طیف(طول موج)  ATR-FTIR در سرپوش تنظیم پذیر، (b) طیف(طول موج) ATR-FTIR در در( سرپوش ) غیر قابل تنظیم و (c) طیف ATR-FTIR در روکش قوطی

 

به علاوه، استفاده از مواد مقاوم در برابر اکسیژن در ظروف با درهای متفاوت (تنظیم پذیر و غیر قابل تنظیم) مورد بررسی قرار گرفت تا میزان انتقال اکسیژن از طریق درهای پکیج بسته شده اندازه‌گیری شود.

نتایج در جدول ۲ و اثر دما بر OTR در شکل ۵ نشان داده شده است.

جدول ۲: نتایج OTR برای در تنظیم‌پذیر و غیر قابل تنظیم

 

 

  همانگونه که می توان از اطلاعات استنباط کرد، هیچگونه تفاوتی میان دو نوع درها وجود ندارد، زیرا آن‌ها نرخ عبور اکسیژن مشابهی دارند.

شکل ۵) OTR مربوط به سرپوش با در قابل تنظیم و سرپوش با در غیر قابل تنظیم در دماهای متفاوت

 

 

در نهایت، اثر بخشی و کارایی دو جاذب اکسیژن، که بر پایه و اساس اکسید شدن پودر آهن ساخته شده بودند، به منظور کاهش غلظت اکسیژن در ظروف کره مورد ارزیابی قرار گرفت.

تکنولوژی جاذب اکسیژن یک ابزار ارزشمند و آسان برای از بین بردن اکسیژن باقیمانده در مواد غذایی بسته‌بندی شده است و به این طریق منجر به حفظ و نگهداری کیفیت مواد غذایی شده و طول عمر مفید محصولات را افزایش می‌دهد.

در سری اول آزمایشات، دو لیبل (برچسب)(Atco OS 200) ، همانگونه که پیشتر در فرآیند آزمایشی توصیف شد مورد آزمایش قرار گرفتند.

شکل ۶ نشان می دهد هنگامی که لیبل‌های جاذب اکسیژن  (ATCO OS 200) برای ظروف حاوی کره‌ای که دارای سرپوش بدون در تنظیم پذیر بودند به کار گرفته شدند، کاهش نامحسوسی در سطح اکسیژن موجود (>9%) مشاهده شد.

برعکس، هنگامی که سرپوش‌هایی با درب قابل تنظیم مورد استفاده قرار گرفتند، غلظت اکسیژن موجود در داخل بسته بندی کمتر از ۳٪ برای حدود ۷۰ ساعت باقی ماند(شکل ۶ قسمت b).

این موضوع می‌تواند به سرپوش یا درب ظروف نسبت داده شود ولی نه به نفوذپذیری مواد سازنده آن‌ها، البته اگر نتایج حاصل از OTR به حساب آورده شوند.

شکل ۶) غلظت اکسیژن در فضای خالی ظروف کره برای نمونه‌های حاوی دو لیبل( برچسب) و در غیر قابل تنظیم (a) و در قابل تنظیم  (b). خطوط عمودی باز شدن ظرف را نشان می دهند. غلظت اکسیژن در فضای خالی مرکزی ظروف کره برای نمونه های حاوی دو ساشه جاذب و بدون درب تنظیم پذیر(c) و درب تنظیم پذیر (d). غلظت اکسیژن در فضای خالی ظروف کره برای نمونه‌های شامل درب‌های تنظیم‌پذیر و یک برچسب ( لیبل ) (e) و یک ساشه جاذب  (f) .

 

بررسی اثر جاذب اکسیژن بر نگهداری کره در ظروف مختلف(ادامه)

در دومین مرتبه، آزمایشات به همراه دو عدد ساشه جاذب اکسیژن انجام شدند(ATCO LH 200).

مشابه مطالعه‌ی پیشین، پیوستگی جاذب‌های اکسیژن در داخل ظروف نگهداری کره با سرپوش بدون در تنظیم‌پذیر، منجر به تولید حالت خلأ ضعیف‌تر و حذف اکسیژن کم‌اثرتری می‌شود(مطابق شکل ۶ قسمت C)، به عبارت دیگر استفاده از سرپوش بدون در تنظیم‌پذیر اثر بخشی و کارایی پایین‌تری نسبت به زمانی که ساشه‌های جاذب اکسیژن در ظروفی با سرپوش و درب قابل تنظیم مورد استفاده قرار گرفتند(شکل ۶ قسمت d) داشتند.

در این مورد آخر، غلظت اکسیژن در داخل ظرف در مدت ۱۵۰ ساعت کمتر از۳٪ باقی ماند.

نکته‌ی جالب و قابل توجه این است که این شرایط، دوره‌ی مصرف کره را کاملا مورد پوشش قرار می داد.

از طرف دیگر، هنگام مقایسه با لیبل های چسبنده (برچسب ها)، ساشه ها سرعت جذب اکسیژن بالا تری از خود نشان دادند، به عنوان مثال در یک ساعت اول، غلظت اکسیژن به کمتر از ۵٪ رسید.

آزمایش فوق با استفاده از تنها یک جاذب اکسیژن انجام شد.

سرپوش‌های با در تنظیم‌پذیر – به دلیل بدست آمدن نتایج بهتر در قسمت قبلی مطالعه – انتخاب شدند و مورد استفاده قرار گرفتند.

غلظت اکسیژن در ظروف حاوی لیبل های چسبنده در ابتدا حدود ۲۰٪ بود و سپس تا ۳٪ کاهش پیدا کرد.

این غلظت برای ۴۰ الی ۴۵ ساعت باقی ماند (مطابق شکل ۶ قسمت e).

در مورد ظروفی که به همراه ساشه‌های جاذب اکسیژن ذخیره (انبارش) شده بودند، محتوای اکسیژن داخل آن ها کمتر از ۳٪ در طول مدت زمان ۷۰ الی ۸۰ ساعت قابل مشاهده بود.

بنابراین، ساشه های جاذب اکسیژن حالت خلأ (اتمسفر با غلظت اکسیژن کمتر) را برای مدت زمان طولانی‌تری تامین کردند.

جمع بندی

کره غذایی است که به شدت به اکسیداسیون چربی ها حساس است. این پدیده به گسترش بوهای ناخوشایند منتهی می شود که نتیجه ی آن کاهش ارزش غذایی و کیفیت شده و البته این موضوع باعث کاهش رضایت مشتریان و نرخ فروش می گردد.

در این تحقیق به این موضوع که چگونه اکسیژن را با استفاده از جاذب های اکسیژن از ظروف کره حذف کنیم پرداخته شد.

نتایج حاصل از آزمایش روی دو نوع ظرف متفاوت با درهای متفاوت(یکی تغییرپذیر و دیگری غیر قابل‌تغییر) و قرار دادن ساشه‌ها(یکی در داخل ظرف و دیگری بر روی در ظرف) نشان داد که در مورد اول(در غیر قابل چرخش و فیکس با قرار دادن ساشه ها روی در ظرف) میزان اکسیداسیون بیش از ۹ درصد بوده در حالی که زمانی که ساشه ها در داخل ظرف با درب قابل چرخش گذاشته شدند، میزان اکسیژن داخل ظرف کمتر از ۳درصد در مدت ۷۰ ساعت بوده است، بنابراین انتخاب نوع در ظرف هم اهمیت بالایی دارد.

به صورت خلاصه، سیستم های بسته بندی فعال اثربخشی، کارایی و مطلوبیت خوبی در کاهش سطح اکسیژن در ظروف نگهداری کره از خود نشان دادند و می‌توانند گزینه‌ی مناسبی برای محافظت از نمونه‌های کره در برابر اکسیداسیون در نظر گرفته شوند. ساشه‌های جاذب ثابت کردند که به دلیل حفظ غلظت اکسیژن پایین برای مدت طولانی‌تر نسبت به لیبل‌های چسبنده (برچسب ها) اثر بخش تر هستند. همچنین، غلظت اکسیژن پایین‌تر بدست آمده در ظروف با درب تنظیم‌پذیر نشان می‌دهد که نوع در یکی از عوامل مهم است که باید در نظر گرفته شود.

منابع:

منبع ۱:

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19476337.2017.1379561

منبع ۲:

Anthierens, T., Ragaert, P., Verbrugghe, S., Ouchchen, A., De Geest, B. G., Noseda, B., … Devlieghere, F. (2011). Use of endospore-forming bacteria as an active oxygen scavenger in plastic packaging materials. Innovative Food Science & Emerging Technologies, 12, 594–599. doi:10.1016/j.ifset.2011.06.008 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۳:

Antunez, P. D., Botero Omary, M., Rosentrater, K. A., Pascall, M., & Winstone, L. (2012). Effect of an oxygen scavenger on the stability of preservative-free flour tortillas. Journal of Food Science, 77(1), S1–S9. doi:10.1111/j.1750-3841.2011.02470.x [Crossref], [PubMed], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۴:

Ayar, A., Özcan, M., Akgül, A., & Akin, N. (2001). Butter stability as affected by extracts of sage, rosemary and oregano. Journal of Food Lipids, 8, 15–25. doi:10.1111/j.1745-4522.2001.tb00180.x [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۵:

Barriuso, B., Astiasarán, I., & Ansorena, D. (2013). A review of analytical methods measuring lipid oxidation status in foods: A challenging task. European Food Research Technology, 236, 1–15. doi:10.1007/s00217-012-1866-9 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۶:

Berenzon, S., & Saguy, I. S. (1998). Oxygen absorbers for extension of crackers shelf-life. LWT Food Science and Technology, 31, 1–5. doi:10.1006/fstl.1997.0286 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۷:

Busolo, M. A., & Lagaron, J. M. (2012). Oxygen scavenging polyolefin nanocomposite films containing an iron modified kaolinite of interest in active food packaging applications. Innovative Food Science & Emerging Technologies, 16, 211–217. doi:10.1016/j.ifset.2012.06.008 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۸:

Byun, Y., Darby, D., Cooksey, K., Dawson, P., & Whiteside, S. (2011). Development of oxygen scavenging system containing a natural free radical scavenger and a transition metal. Food Chemistry, 124, 615–619. doi:10.1016/j.foodchem.2010.06.084 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۹:

Cecchi, T., Passamonti, P., & Cecchi, P. (2010). Study of the quality of extra virgin olive oil stored in PET bottles with or without an oxygen scavenger. Food Chemistry, 120, 730–735. doi:10.1016/j.foodchem.2009.11.001 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۰:

Charles, F., Sanchez, J., & Gontard, N. (2006). Absorption kinetics of oxygen and carbon dioxide scavengers as part of active modified atmosphere packaging. Journal of Food Engineering, 72, 1–7. doi:10.1016/j.jfoodeng.2004.11.006 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۱:

Coupland, J. N., & McClements, D. J. (1996). Lipid oxidation in food emulsions. Trends in Food Science & Technology, 7, 83–91. doi:10.1016/0924-2244(96)81302-1 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۲:

Dainelli, D., Gontard, N., Spyropoulos, D., Zondervan-van den Beuken, E., & Tobback, P. (2008). Active and intelligent food packaging: Legal aspects and safety concerns. Trends in Food Science & Technology, 19, S103–S112. doi:10.1016/j.tifs.2008.09.011 [Crossref], [Google Scholar]

منبع ۱۳:

de Kruijfy, N., Van Beest, M., Rijk, R., Sipiläinen-Malm, T., Paseiro Losada, P., & De Meulenaer, B. (2002). Active and intelligent packaging: Applications and regulatory aspects. Food Additives & Contaminants, 19(sup1), 144–162. doi:10.1080/02652030110072722 [Taylor & Francis Online], [Google Scholar]

منبع ۱۴:

Galdi, M. R., Nicolais, V., Di Maio, L., & Incarnato, L. (2008). Production of active PET films: Evaluation of scavenging activity. Packaging Technology and Science, 21, 257–268. doi:10.1002/pts.794 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۵:

Gill, C. O., & McGinnis, J. C. (1995). The use of oxygen scavengers to prevent the transient discolouration of ground beef packaged under controlled, oxygen-depleted atmospheres. Meat Science, 41(1), 19–27. doi:10.1016/0309-1740(94)00064-E [Crossref], [PubMed], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۶:

Karpińska, M., Borowski, J., & Danowska-Oziewicz, M. (2001). The use of natural antioxidants in ready-to-serve food. Food Chemistry, 72, 5–9. doi:10.1016/S0308-8146(00)00171-0 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۷:

Kerry, J. P., O’Grady, M. N., & Hogan, S. A. (2006). Past, current and potential utilisation of active and intelligent packaging systems for meat and muscle-based products: A review. Meat Science, 74, 113–130. doi:10.1016/j.meatsci.2006.04.024 [Crossref], [PubMed], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۸:

López-Cervantes, J., Sánchez-Machado, D. I., Pastorelli, S., Rijk, R., & Paseiro-Losada, P. (2003). Evaluating the migration of ingredients from active packaging and development of dedicated methods: A study of two iron-based oxygen absorbers. Food Additives and Contaminants, 20(3), 291–299. doi:10.1080/0265203021000060878 [Taylor & Francis Online], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۱۹:

López-Rubio, A., Almenar, E., Hernandez-Muñoz, P., Lagarón, J. M., Catalá, R., & Gavara, R. (2004). Overview of active polymer-based packaging technologies for food applications. Food Reviews International, 20(4), 357–387. doi:10.1081/FRI-200033462 [Taylor & Francis Online], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۰:

Mallia, S., Escher, F., & Schlichtherle-Cerny, H. (2008). Aroma-active compounds of butter: A review. European Food Research Technology, 226, 315–325. doi:10.1007/s00217-006-0555-y [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۱:

Mallia, S., Piccinali, P., Rehberger, B., Badertscher, R., Escher, F., & Schlichtherle-Cerny, H. (2008). Determination of storage stability of butter enriched with unsaturated fatty acids/conjugated linoleic acids (UFA/CLA) using instrumental and sensory methods. International Dairy Journal, 18, 983–993. doi:10.1016/j.idairyj.2008.05.007 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۲:

Mills, A. (2005). Oxygen indicators and intelligent inks for packaging food. Chemical Society Reviews, 34, 1003–1011. doi:10.1039/B503997P [Crossref], [PubMed], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۳:

Mohan, C. O., Ravishankar, C. N., & Srinivasagopal, T. K. (2008). Effect of O2 scavenger on the shelf-life of catfish (Pangasius sutchi) steaks during chilled storage. Journal of the Science of Food and Agriculture, 88, 442–448. doi:10.1002/jsfa.3105 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۴:

Mu, H., Gao, H., Chen, H., Tao, F., Fang, X., & Ge, L. (2013). A nanosised oxygen scavenger: Preparation and antioxidant application to roasted sunflower seeds and walnuts. Food Chemistry, 136, 245–250. doi:10.1016/j.foodchem.2012.07.121 [Crossref], [PubMed], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۵:

Ozdemir, M., & Floros, J. D. (2004). Active food packaging technologies. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 44, 185–193. doi:10.1080/10408690490441578 [Taylor & Francis Online], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۶:

Panseri, S., Soncin, S., Chiesa, L. M., & Biondi, P. A. (2011). A headspace solid-phase microextraction gas-chromatographic mass-spectrometric method (HS-SPME–GC/MS) to quantify hexanal in butter during storage as marker of lipid oxidation. Food Chemistry, 127, 886–889. doi:10.1016/j.foodchem.2010.12.150 [Crossref], [PubMed], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۷:

Pastorelli, S., Valzacchi, S., Rodriguez, A., & Simoneau, C. (2006). Solid-phase microextraction method for the determination of hexanal in hazelnuts as an indicator of the interaction of active packaging materials with food aroma compounds. Food Additives and Contaminants, 23(11), 1236–1241. doi:10.1080/02652030600778744 [Taylor & Francis Online], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۸:

Restuccia, D., Spizzirri, U. G., Parisi, O. I., Cirillo, G., Curcio, M., Iemma, F., … Picci, N. (2010). New EU regulation aspects and global market of active and intelligent packaging for food industry applications. Food Control, 21, 1425–1435. doi:10.1016/j.foodcont.2010.04.028 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۲۹:

Sängerlaub, S., Gibis, D., Kirchhoff, E., Tittjung, M., Schmid, M., & Müller, K. (2013). Compensation of pinhole defects in food packages by application of iron-based oxygen scavenging multilayer films. Packaging Technology and Science, 26, 17–30. doi:10.1002/pts.1962 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۳۰:

Suppakul, P., Miltz, J., Sonneveld, K., & Bigger, S. W. (2003). Active packaging technologies with an emphasis on antimicrobial packaging and its applications. Journal of Food Science, 68(2), 408–420. doi:10.1111/j.1365-2621.2003.tb05687.x [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]

منبع ۳۱:

Vermeiren, L., Devlieghere, F., van Beest, M., de Kruijf, N., & Debevere, J. (1999). Developments in the active packaging of foods. Trends in Food Science & Technology, 10, 77–86. doi:10.1016/S0924-2244(99)00032-1 [Crossref], [Web of Science ®], [Google Scholar]